-
1 δείκνῡμι
δείκνῡμι, zeigen; Wurzel Δικ-, mit Guna Δεικ, verwandt dĭcare und dicere, vgl. Curtius Grundzüge der Griech. Etymol. 1, 105. 2, 228; futur. δείξω, aorist. ἔδειξα, perf. δέδειχα, δέδειγμαι, ion. δέξω, ἔδεξα, δέδεγμαι; die homerischen Formen δειδέχαται u. a. s. unter med. 2; – 1) zeigen, zum Vorschein bringen, nach Plat. Crat. 430 e τὸ δεῖξαι λέγω εἰς τὴν τῶν ὀφϑαλμῶν αἴσϑησιν καταστῆσαι. So Hom. ᾖτέομεν δὲ ϑεὸν φῆναι τέρας· αὐτὰρ ὅ γ' ἥμιν δεῖξε, ließ uns ein Zeichen sehen, Od. 3, 174; σῆμα Il. 13, 2441 ἵν' ἐλαίας πρῶτον ἔδειξε κλάδον Αϑάνα, sichtbar werden, d. i. hervorsprossen ließ, Eur. Tr. 799; φάσμα γυναικός Plat. Conv. 179 d; εἴδωλα Soph. 234 c u. sonst; von Künstlern, darstellen, machen, Φειδίας ἔδειξε τὸν Δία Luc. Somn. 8 u. Sp.; τυφλοὺς δεικνὐει, macht sie blind, Men. bei Stob. fl. 93, 21. – 2) durch Worte kundmachen, anzeigen, αὐτὰρ ἐγὼ δείξω ὁδὸν ἠδὲ ἕκαστα σημανέω, ich werde den Weg angeben und beschreiben, Odyss. 12, 25; vielleicht gehört hierher auch Iliad. 19, 332 καί οἱ δείξειας ἕκαστα, κτῆσιν ἐμὴν δμῶάς τε καὶ ὑψηρεφὲς μέγα δῶμα und Odyss. 10, 303 καί μοι φύσιν αὐτοῦ ἔδειξεν; Hes. O. 500, unterweisen; vgl. 612; ἡλίῳ τοὔναρ Soph. El. 417; ϑεοῖς ἔργον Tr. 1240; lehren, c. inf., Eur. Andr. 707. 1003; ὁ λόγος σαφέστερον δείξει Plat. Phil. 20 c; τὴν ἀλήϑειαν Crat. 438 d; ἀπ όκρισιν, d. i. antworten, Rep. I, 337 c; δέδεικται, es ist einleuchtend erwiesen, Phaed. 66 d; ἔχουσι δεῖξαι ὁπόϑεν ἔμαϑον ταῦτα Xen. Mem. 3, 5, 21. A uch vom Ankläger, angeben, τινά Ar. Equ. 278: vgl. Antiph. 2 α 1, wo διαγνωσϑῆναι καὶ δειχϑῆναι dem ἐλέγχεσϑαι entspricht. – Oft folgt das partic., δεικνὐσϑω ἐνταῦϑα ἐὼν πολέμιος Her. 3, 72: ἔδειξαν ἕτοιμοι ὄντες Thuc. 4, 73; ταῠτα οὕτω ἔχοντα Plat. Legg. VII, 822 c; ποῦ γὰρ ὢν δείξω φίλος Eur. Or. 802; ἱκανώτατα δέδεικται ἡ ψυχὴ ἀρχὴ γιγνομένη Plat. Legg. X, 896 b; σὺ δεῖξον πόλλ' ἀναλωκώς Dem. 42, 22; öfter; sonst folgt meist ὅτι, ὡς, εἰ, Thuc. 1, 76; Soph. Ant. 37; οἷος ἦν Xen. Mem. 1, 3, 1. – 3) hinweisen, εἴς τινα Her. 4, 150; εἴς τι 5, 49. So med., H. h. Merc. 367. – 4) intr., δείξει, es wird sich zeigen, Ar. Ran. 1259; Plat. Phil. 45 d; Theaet. 200 c. – Med. –: 1) zeigen, Il. 23, 701. – 2) bewillkommnen, begrüßen, τινά. Hierher gehören besonders die Homerischen Perfect- und Plusqpft-Formen δειδέχαται, δειδέχατο, δείδεκτο; sie sind durch Umsetzung aus δεδείχαται, δεδείχατο, δέδεικτο entstanden, wie ἀπερείσιος aus ἀπειρέσιος, des Metrums halber; δειδέχαται mit Präsensbdtg Odyss. 7, 72 οἵ μίν ῥα ϑεὸν ἃς εἰσορόωντες δειδέχαται μύϑοισιν, ὅτε στείχῃσ' ἀνὰ ἄστυ; δειδέχατο mit Imperfectbdig Iliad. 4, 4 τοὶ δὲ χρυσέοις δεπάεσσιν δειδέχατ' άλλήλους, sie tranken einander zu; Iliad. 9, 671 τοὺς μὲν ἄρα χρυσέοισι κυπέλλοις υἷες Ἀχαιῶν δειδέχατ' ἄλλοϑεν ἄλλος ἀνασταδόν; Iliad. 22, 435 ὅ μοι νύκτας τε καὶ ἦμαρ εὐχωλὴ κατὰ ἄστυ πελέσκεο, πᾶσί τ' ὄνειαρ Τρωσί τε καὶ Τρωῇσι κατὰ πτόλιν, οἵ σε ϑεὸν ἃς δειδέχατ'· ἦ γάρ κέ σφι μάλα μέγα κῦδος ἔησϑα ζωὸς ἐών, erinnert an Odyss. 7, 72; Iliad. 9, 224 πλησάμενος δ' οἴνοιο δέπας δείδεκτ' Ἀχιλῆα, er trank ihm zu. Einige ziehen diese Formen δείδεκτο, δειδέχατο, δειδέχαται zu δέχομαι; dabei ist aber erstens das ει weit schwerer zu erklären; und zweitens ist zu beachten, daß das praes. δεικνύμενος bei Homer in demselben Sinne vorkommt, wie δειδέχαται, δειδέχατο, δείδεκτο: τὼ καὶ δεικνύμενος προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς (ξανϑὸς Μενέλαος) Iliad. 9, 196 Odyss. 4, 59. – H. Apoll. 11 δέπαϊ χρυσείῳ δεικνύμενος φίλον υἱόν.
-
2 δείκνῡμι
δείκνῡμι, zeigen. (1) zeigen, zum Vorschein bringen; ᾖτέομεν δὲ ϑεὸν φῆναι τέρας· αὐτὰρ ὅ γ' ἥμιν δεῖξε, ließ uns ein Zeichen sehen; ἵν' ἐλαίας πρῶτον ἔδειξε κλάδον Αϑάνα, sichtbar werden, d. i. hervorsprossen ließ; von Künstlern: darstellen, machen; τυφλοὺς δεικνὐει, macht sie blind. (2) durch Worte kundmachen, anzeigen, αὐτὰρ ἐγὼ δείξω ὁδὸν ἠδὲ ἕκαστα σημανέω, ich werde den Weg angeben und beschreiben; unterweisen; lehren; δέδεικται, es ist einleuchtend erwiesen. Auch vom Ankläger: angeben. (3) hinweisen. (4) intr., δείξει, es wird sich zeigen. Med. (1) zeigen. (2) bewillkommnen, begrüßen, τινά -
3 δείκνυμι
δείκνυμι (also [full] δεικνύω Hes.Op. 451, Men.562; [dialect] Ion. [full] δέκνυμι GDI 5653b14 (ἀπο-, Chios), 5493b25 (ἀπο-, Milet.), freq. in Hdt.; Cret. [full] δίκνυμι ([etym.] προ-) GDI5112); [ per.] 3sg.A ; imper. δείκνυε ib. 502, Pl.Phdr. 228e, [ per.] 3sg.: [tense] impf.[ per.] 3pl.ἐδείκνυσαν X.An.4.5.33
, D.18.213, also- υον Hdt.4.150
, Antipho 5.76, etc.; [ per.] 3sg.δείκνυεν Pi.P.4.220
: [tense] fut.δείξω Od.12.25
, etc., [dialect] Ion.δέξω Hdt.4.179
, al.: [tense] aor. 1 ἔδειξα, [dialect] Ep.δεῖξα Od.3.174
, etc., [dialect] Ion.ἔδεξα Hdt.2.30
, al.: [tense] pf.δέδειχα Alex.268
, ([etym.] ἐπι-) D.26.16, ([etym.] ἀνα-) Plb.4.48.3:—[voice] Med., with [tense] pf. [voice] Pass., for [dialect] Ep. forms δεικνύμενος, δείδεκτο, δειδέχαται, δειδέχατο, v. δειδίσκομαι:—[voice] Pass., [tense] fut.δειχθήσομαι Isoc.5.1
, 12.4;δεδείξομαι Plu.2.416d
, A.D.Synt.23.26, al.: [tense] aor. , etc., [dialect] Ion. ἐδέχθην ([etym.] ἀπ-) Hdt.1 Prooem.: [tense] pf. , [dialect] Ion. :—bring to light, show forth,[θεὸς] ἡμῖν δεῖξε [τέρας] Od.3.178
;δεικνὺς σῆμα βροτοῖσιν Il.13.244
;ἄγος δ. S.OT 1427
; τὸν κτανόντα ib. 278;ἵν' ἐλαίας.. ἔδειξε κλάδον Ἀθάνα E.Tr. 802
; of artists, portray, represent, Luc.Im.5; cause,δυσθέατα πήματα ἐδείξατ' A.Th. 982
codd.; render so and so, ;τινὰ ὑπὸ τῶν τραυμάτων δείξας νεκρόν D.S.34.2.21
:—[voice] Med., δείκνυμαι set before one,ἄεθλα Il.23.701
.2 show, point out,δ. Ἀλέξανδρον Μενελάῳ Il.3.452
; δέσμιον.. ἔδειξ' Ἀχαιοῖς (sc. αὐτόν) S.Ph. 609, cf. 492, 630; αὐτὸ δ. experiment will show, Cratin.177, cf. Pl.Tht. 200e, Hp.Ma. 288b; δείξει δὴ τάχα alone, time will show, Ar.Ra. 1261; δ. εἴς τινα point towards, Hdt.4.150:—[voice] Med.,δείξατο δ' εἰς Κρονίωνα h.Merc. 367
.3 show, make known, esp. by words, explain,ὁδόν Od.12.25
, etc.;ἀντολὰς ἐγὼ ἄστρων ἔδειξα A.Pr. 458
, cf. 482.4 show, prove, with part.,ποῦ γὰρ ὢν δείξω φίλος; E.Or. 802
;ἔδειξαν ἕτοιμοι ὄντες Th.4.73
, cf. 5.72;δεικνύω ἐσπουδακώς Men.562
; ; εἰ.. δειχθήσεται τοῦτο πεποιηκώς ib.160; : folld. by a relat. clause with ὡς.., ὅτι.., εἰ..,etc., A.Th. 176, Th.1.76, 143, etc.;πᾶσα ἀπόδειξίς τι κατά τινος δείκνυσι Arist.AP0.90b34
: ὅπερ ἔδει δεῖξαι, = Q.E.D., Euc.1.4,al.: abs., δέδεικται it is clear or proven, Pl.Phd. 66d, etc.;δεδείξεται A.D.
l.c.5 of accusers, inform against, (Dobree ex Sch. ἐγὼ ἐνδείκνυμι).7 offer, proffer,καὶ τὰ πίστ' ἐδειξάτην A.Ag. 651
. (Cf. Lat. dīco, Goth. gateihan 'announce', OHG. zeigōn 'show'.)Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > δείκνυμι
См. также в других словарях:
δείχνω — και δείχτω (AM δείκνυμι και δεικνύω) 1. υποδεικνύω, εντοπίζω κάποιον ή κάτι τείνοντας προς το μέρος του τον δείχτη του δεξιού χεριού («δείξε στον χάρτη το χωριό σου», «δεῑξαι Άλέξανδρον... Μενελάῳ») 2. φανερώνω, προβάλλω, αποκαλύπτω (α. «το… … Dictionary of Greek